W zeszłym roku był spektakularny, tym razem wykwintny. Po raz kolejny skusiłem się na spontanicznie organizowany sylwester przez portale internetowe Peron4 i Paragon z Podróży. W tym roku było nas więcej, a celem została Ukraina. Wypad na Wschód oprócz dobrej zabawy, potraktowałem także jako okazję do odwiedzin tak głośnego w ostatnim czasie Majdanu¹.

Chyba nigdzie nie kocha się tak Unii Europejskiej, jak na Placu Niepodległości w Kijowie. Wszędzie obok flag opozycji ukraińskiej mienią się błękitne kolory. Ludzie, z którymi rozmawialiśmy, zawsze żywo reagowali, słysząc, że jesteśmy z Polski. Ktoś poczęstował mnie kotletem, ktoś podał herbatę, ktoś po prostu wyściskał. Określenie „Euromajdan” jakie pojawiło się w naszych mediach, jest stosunkowo trafne. W oczach demonstrujących Unia Europejska reprezentuje wszystko, czego im brakuje: demokratyczne rządy, brak korupcji, przejrzystość w rządzeniu. Większość ludzi przychodzących codziennie na plac trzyma marzenie lepszego jutra, które upatrują właśnie w Zachodzie.

Oblicze Majdanu nie wygląda jednak tak entuzjastycznie, jak przedstawiają to nasze media. Na Plac dotarliśmy rankiem. Po przejściu przez budzące podziw barykady ukazało się nam miasteczko namiotów i duża scena. Pierwsze co rzuca się w oczy po przejściu się po okolicy, to fakt, że większość protestujących ludzi jest co najmniej w średnim wieku i ledwo łapie się do „klasy średniej”. Nic dziwnego, biorąc pod uwagę, że okupowanie placu trwa już ponad miesiąc. Na protestowanie dzień w dzień właściwie mogą sobie pozwolić tylko bezdomni, renciści i oczywiście opozycyjni politycy. Co do pierwszych dwóch grup społecznych, z pewnością też darmowy nocleg i jedzenie mają swoje znaczenie. Sceptycy mówią nawet, że wiele osób za protestowanie wręcz dostaje dniówki. Sponsorów jest wielu, ale nie ma wątpliwości, że w przygotowaniu placu maczał palce niejeden ukraiński miliarder. Wielu z nich obecny system ułatwił wzbogacenie się (inaczej: nakradli się), lecz teraz chcą żyć w kraju o dużo bardziej demokratycznym profilu. Dopiero wieczorem na Placu pojawiło się więcej młodych ludzi. Jak ze sceny zamiast paplaniny polityków popłynęła muzyka.

Zachód wydaje się wpatrzony jedynie w jednego przywódcę opozycji Witalija Kliczko, podczas gdy eks bokser przewodzi tylko jednej z trzech liczących się na Placu partii: „Udar”. Pozostałe dwie to „Swoboda” i „Batkiwszczyn” o dużo bardziej nacjonalistycznym profilu. Przebywając na Majdanie, w oczy rzucają się powiewające bannery unijne, ukraińskie i czerwono-czarne. Te ostatnie to nie flagi anarchistów a UPA, nacjonalistycznej formacji zbrojnej walczącej o niepodległość Ukrainy podczas drugiej wojny światowej, Polakom kojarzące się z czystkami etnicznymi na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej. Z kolei w kwaterze głównej opozycji obok flag partyjnych wisi banner z wielkim celtyckim krzyżem. Zresztą cały budynek oblepiony jest wlepkami z tym symbolem, jak i innymi o wiele bardziej dosłownymi w przekazie. Gdy minął nas człowiekiem w koszulce „white pride” poczuliśmy się tym dziwniej. Obecność nacjonalistów na Majdanie nie powinno dziwić. Radykalne ugrupowania (np. Nacjonalistyczna Wola Ludu (Народная воля)) dołączyły do manifestacji nie z powodu Unii, a walki z reżimem.

Wędrując po Majdanie, trzeba przyznać, że wyposażono demonstrantów świetnie. Barykady Pilnowane są przez specjalnych strażników-wolontariuszy (ponoć jest ich ponad tysiąc) i wyglądają bardzo solidnie, chyba tylko czołg dałby radę się przez nie przebić. Wszędzie rozpalono koksowniki, są też takie w większym formacie, przy których można usiąść. W każdym rogu Placu znajduje się też kuchnia polowa. Zauważyłem nawet namiot-kościół. Na placu można spotkać zarówno kapłanów prawosławnych, jak i Kościoła Greckokatolickiego.

Przed opuszczeniem Majdanu późnym wieczorem, zdążyłem zapytać się kilku osób o perspektywy. „Będziemy walczyć do końca” mówi hardo Misza. „Władza nas nie powstrzyma, musi się coś zmienić” zapewnia jego siostra, która na co dzień mieszka w Polsce i przyjechała na kilka dni, aż z Poznania. Pomimo determinacji moich rozmówców, ukraińska rewolucja wydaje się w pacie. Nawet kilkakrotnie zebrane wielkie tłumy ludzi nie dokonały zmian. „Nie miał kto nas poprowadzić, opozycyjni przywódcy raczej dzielą ludzi. Brakuje nam tu kogoś takiego jak Wałęsa” informuje mnie Misza. Dodatkowo Janukowycz zdaje się grać na typowo wschodnich kartach, czekając, aż mróz wygoni ludzi z Placu. Każdego dnia robi się coraz zimniej.

Ukraińskie pociągi sprzyjają zawieraniu przypadkowych znajomości. Od grupki podobnych mi wiekiem ludzi usłyszałem, że Ukraińcy mają dość nie tylko Janukowycza, ale i skłóconych partii opozycyjnych. „Kliczko jest może dobry do zdzielenia kogoś po głowie, ale do rządzenia się nie nadaje” mówił mi Siergiej, z którym wypiłem piwko w przestronnym ukraińskim wagonie.

Ps. Serdeczne podziękowania dla Bartka Szaro, za ogarnięcie inicjatywy.

—————————————————————————————

1. Majdan to skrót od Majdan Nezałeżnosti czyli Placu Niepodległości.

PODOBNE WPISY

Łukaszenka też łapał stopa! Autostop na Białorusi Kołtun – dokument o polskich rastamanach Strajk! Mikropaństwa Europy. Luksemburg